آخرین وضعیت فعلی سفارت  کانادا در اربیل

دراین مقاله می خواهیم به طور کامل در مورد نحوه فعالیت سفارت کانادا در منطقه اقلیم کردستان عراق در شهر اربیل به پردازیم.

آغاز فعالیت کانادا در عراق و اقلیم کردستان

آغاز فعالیت سفارت کانادا در عراق به تاریخ اول آوریل ۲۰۱۳ برمیگردد که کشور کانادا اعلام کرد ماموریت دیپلماتیک جدیدی در بغداد افتتاح می کند و این گام بخشی از استراتژی کانادا برای بازگشت بیشتر در منطقه خاورمیانه و توسعه روابط با عراق پس از دوران ناآرامی های سیاسی و امنیتی می باشد.

افتتاح دفتر نمایندگی تجاری در اربیل

در فوریه ۲۰۱۴ کانادا رسماْ دفتر نمایندگی تجارت خود را به نام “Trade Representation Office” در شهر اربیل افتتاح نمود. هدف از این دفتر به عنوان پلی برای شرکت های کانادایی در بازار عراق و به ویژه اقلیم کردستان درنظر گرفته شد و هدف اصلی این دفتر تجاری گسترش همکاری اقتصادی سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت های منطقه بود.

چالش فعالیت دیپلماتیک کانادا در کردستان عراق پس از تهدید داعش

با ظهور داعش ( حدود سال ۲۰۱ میلادی) و تهدید امنیتی در عراق و کردستان، کانادا نه ‌فقط از طریق دفتر تجاری بلکه از لحاظ امنیتی و انسانی وارد همکاری شد. در مصاحبه‌ای که  “Yves Duval” رییس دفتر کانادا در اربیل انجام شد وی گفت که دفتر اربیل از ابتدا برای تجارت باز شده بود، اما پس از ظهور داعش، فعالیت‌هایی در زمینه پشتیبانی از نیروهای پِیشمرگان کرد، کمک‌های بشردوستانه و توسعه انجام شده است. در این راستا کانادا به نیروهای پِیشمرگان کرد کمک می‌کرد وهمچنین در حمایت از آوارگان داخلی (به ویژه قربانیان داعش) در منطقه اقلیم کردستان عراق مشارکت داشت. 

افزایش حضور دیپلماتیک کانادا در اقلیم کردستان

در گزارش‌های پارلمانی کانادا ذکر شده است که پس از گشایش دفتر در اربیل، کانادا مقام‌های سیاسی جدید در آنجا منصوب کرده است: از جمله این منصوبین می توان به نماینده سیاسی (political officer) و همچنین کارمند امنیتی برای بررسی وضعیت منطقه (House of Commons of Canada) اشاره کرد.
این امر نشان‌دهنده تعهد کانادا به تقویت شبکه دیپلماتیک خود در شمال عراق نه فقط برای تجارت بلکه برای حضور سیاسی و امنیتی در منطقه بوده است. 

انتصاب اولین سفیر مقیم کانادا در عراق

در اکتبر ۲۰۱۸، پل گیبارد (Paul Gibbard) ) به‌عنوان اولین سفیر مقیم کانادا درعراق منصوب شد. سفیری که پس از حدود ۲۷ سال دوباره مقیم عراق شد. حضور سفیر مقیم، توان دیپلماتیک کانادا را در عراق، به ویژه در تعامل با کردستان تقویت نمود.

درخواست مقامات اقلیم کردستان از کانادا چه بود؟

مقامات اقلیم کردستان  (KRG)بارها پیشنهاد داده‌اند که دفتر نمایندگی کانادا در اربیل به «کنسولگری عمومی» ارتقا یابد و این درخواست به دلیل اهمیت روابط تجاری، کنسولی و دیپلماتیک میان اقلیم کردستان و دولت کانادا بود و این نشان‌دهنده آن است که از دید محلی، دفتر کنسولگری کانادا در اربیل نقش مهم و رو به گسترشی در تحکیم روابط دوطرف و حتی نشان‌دهنده ارزش استراتژیک این دفتر برای هر دو طرف و کشورهای منطقه داشته است.

وضعیت فعلی سفارت کانادا در اربیل به چه صورت است؟

سفارت کانادا دراربیل در منطقه ستیر تاور در خیابان گولان واقع می باشد. در آوریل ۲۰۲۵ به گفته رسمی دولت کانادا تعدادی از دفاتر خود را در عراق تعطیل کرد و دلیل اصلی آن را “پایان استراتژی تعامل خاورمیانه ” (Middle East Engagement Strategy)  ذکر کردند که این بخشی از سیاست دیپلماتیک و کمک امنیتی این کشور در منطقه و به ویژه اقیلم کردستان عراق بوده است. با این حال دولت کانادا اعلام کرده است که در عراق حضور دیپلماتیک خود را کاهش می دهد اما “تعامل منظم” را از طریق سفارت های کانادا در اربیل و بغداد ادامه خواهد داد.

نکاتی قبل ازسفر به سفارت کانادا در اربیل که باید بدانید

با توجه به وضعیت تعطیلی دفتر اربیل، بسیاری از خدمات سنتی یک سفارت یا کنسولگری به شکل کامل ارائه نمی‌شوند، اما برخی نقاط مهم در زمینه خدمات کنسولی کانادا برای اقلیم کردستان به شرح زیر است : 
مرکز درخواست ویزا – VFS در اربیل
طبق گفته سفیر کانادا در عراق، «مرکز درخواست ویزای کانادا در اربیل» فعال است و مردم اقلیم کردستان می‌توانند از طریق این مرکز یا به صورت آنلاین، درخواست ویزا دهند. .
البته، در نهایت «الصاق نهایی ویزا به پاسپورت» برخی پرونده‌ها در خارج از اربیل مثلاً در کشورعمان انجام می‌شود. سفیر کانادا اشاره کرده که مدارک ویزا برای «الصاق نهایی» به پاسپورت در کشور عمان انجام می‌شوند .

این وضعیت نشان‌دهنده این است که علی‌رغم بستن دفتر دیپلماتیک، کانادا تلاش می‌کند برخی خدمات ویزا را برای مردم کردستان ادامه دهد.
ارزیابی درخواست‌ها: بر اساس اظهارات سفیر، بررسی روزانه درخواست‌های ویزا برای شهروندان اقلیم کردستان در حال انجام است. 
این امرمهم نشان دهنده این است که «فرآیند بررسی ویزا» قطع نشده است و کانادا به تعهد خود در قبال متقاضیان کردستان و دیگر متقاضیان از کشورهای اطراف پایبند است. این انتقال می‌تواند باعث طولانی‌تر شدن زمان پاسخگویی برای برخی خدمات شود (مانند پشتیبانی شهروندی، درخواست‌های کنسولی، نامه‌نگاری دیپلماتیک)، به ویژه برای کسانی که در اربیل هستند.
 

چالش‌ها و نگرانی‌ها در ارائه خدمات کنسولی کانادا در اربیل

دسترسی محدود کنسولی: با بسته شدن دفتر اربیل، دسترسی فیزیکی به سفارت / کنسولگری کانادا کمتر شده است، که می‌تواند برای کسانی که نیاز به خدمات کنسولی حضوری دارند (مثلاً شهروندان کانادایی یا درخواست‌کنندگان ویزا) مشکل‌ساز باشد.
پیچیدگی  در فرآیند ویزا: حتی اگر مرکز ویزا در اربیل فعال باشد، فرآیند «الصاق نهایی» در عمان می‌تواند هزینه‌بر و زمان‌بر باشد. این موضوع ممکن است بار مالی به متقاضیان اضافه کند (هزینه ارسال مدارک، سفر احتمالی، زمان انتظار).
وابستگی به سفارت بغداد: متقاضیان و پشتیبانان کنسولی باید تعاملات خود را با سفارت در بغداد تنظیم کنند، که ممکن است منجر به پیچیدگی‌های بیشتر شود. همچنین، بار کاری سفارت بغداد افزایش خواهد داشت.
مسائل مالی و بودجه‌ای: تعطیلی دفتر اربیل بخشی از کاهش هزینه‌های دیپلماتیک کانادا بوده است.  این کاهش بودجه ممکن است روی کیفیت یا سرعت خدمات کنسولی تأثیر بگذارد.

چشم‌انداز آینده خدمات کنسولی کانادا در اربیل

امکان بازگشایی یا ارتقای نمایندگی: اگر خواست مقامات محلی کردستان و فشارهای دیپلماتیک ادامه یابد، ممکن است کانادا دوباره سطح نمایندگی‌اش را افزایش دهد (مثلاً قنصل‌گری عمومی). این امر می‌تواند خدمات کنسولی را بهبود دهد. 
تمرکز بر دیپلماسی اقتصادی به جای امنیتی: با پایان استراتژی خاورمیانه، کانادا ممکن است به جای حضور نظامی یا امنیتی، بیشتر روی دیپلماسی اقتصادی و کنسولی تمرکز کند تا ارتباطات تجاری و انسان‌محور را تقویت کند.
گسترش خدمات دیجیتال کنسولی: کانادا می‌تواند خدمات کنسولی آنلاین (درخواست ویزا، پیگیری پرونده و …) را گسترش دهد تا کمبود دفاتر فیزیکی را جبران کند.
تقویت همکاری با VFS و نهادهای محلی: با همکاری بیشتر با شرکت‌هایی مثل VFS در اربیل، کانادا می‌تواند روند درخواست ویزا را آسان‌تر کند و مشکلات حمل‌ونقل یا ارسال مدارک را کاهش دهد.


اهمیت خدمات کنسولی کانادا در اربیل: حتی با تعطیلی دفتر دیپلماتیک در اربیل، کانادا نشان داده که به صدور ویزا برای شهروندان اقلیم کردستان متعهد است و مرکز درخواست ویزا در اربیل فعال است.
چالش های جدی: محدود شدن حضور فیزیکی دیپلماتیک می‌تواند باعث ایجاد موانع برای خدمات عمومی شود، مخصوصاً برای کسانی که نیاز به خدمات حضوری دارند.
چشم انداز آینده فعالیت سفارت در اقلیم کردستان: با توجه به خواست محلی برای ارتقای نمایندگی، و همچنین روند جهانی برای دیجیتالی کردن خدمات کنسولی، این شانس وجود دارد که کانادا در آینده خدمات کنسولی خود را در منطقه اقلیم کردستان تقویت کند.